Αναστολή πλειστηριασμών για ευάλωτους δανειολήπτες
Τι προβλέπει το ενδιάμεσο πρόγραμμα που ενεργοποιήθηκε ● Ποια κριτήρια πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι προς ένταξη ● Πώς υπολογίζονται οι δόσεις και η επιδότηση του Δημοσίου.
Ενεργοποιήθηκε το ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας των ευάλωτων δανειοληπτών η πρώτη κατοικία των οποίων οδεύει προς πλειστηριασμό, μέχρι να ιδρυθεί και να λειτουργήσει ο Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, που αποτελεί το τελευταίο και σημαντικότερο προς υλοποίηση κεφάλαιο του Πτωχευτικού Κώδικα.
Το ενδιάμεσο πρόγραμμα, που αφορά ευάλωτους δανειολήπτες οι οποίοι έχουν λάβει τη σχετική βεβαίωση/πιστοποίηση «ευαλωτότητας» από τη σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα κατόπιν αίτησής τους και εφόσον πληρούν τα κριτήρια του νόμου (βλ. άρθρα 13 επ. Ν. 4916/2022), συνοπτικά προβλέπει:
● Παροχή κρατικής επιδότησης για την πληρωμή της δόσης του στεγαστικού δανείου των ευάλωτων οφειλετών από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως για 15 μήνες.
● Αναστολή όλων των διαδικασιών αναγκαστικού πλειστηριασμού επί της πρώτης κατοικίας του ευάλωτου οφειλέτη, για όσο χρόνο ο οφειλέτης έχει υπαχθεί στο πρόγραμμα και επωφελείται της επιδότησης.
Το ενδιάμεσο πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας που έχει αναπτυχθεί από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ). Η πλατφόρμα έχει εκκινήσει τη λειτουργία της ήδη από τις 13/9/2022.
Ειδικότερα, οι ευάλωτοι οφειλέτες που πληρούν σωρευτικά τα κριτήρια δικαιούνται να υποβάλουν αίτηση για τη συνεισφορά του Δημοσίου. Καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος θα πρέπει καταβάλλεται από τον οφειλέτη δόση προς τον πιστωτή (τράπεζα, servicer, σύνδικο) που καθορίζεται στο 3,5% της αξίας του ακινήτου διαιρούμενη διά δώδεκα.
Στη δόση αυτή περιλαμβάνεται και η συνεισφορά του Δημοσίου, η οποία διαμορφώνεται από 70 έως 210 ευρώ τον μήνα, ανάλογα τη σύνθεση. Η επιδότηση της δόσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80% της μηνιαίας δόσης.
Ρυθμίσεις
Οπως εξηγεί η Ενωση Διαχείρισης Απαιτήσεων (servicers), τα μέλη της οποίας το τελευταίο 7μηνο προχώρησαν σε περισσότερες από 64.000 ρυθμίσεις δανείων, ύψους πάνω από €2,6 δισ. ευρώ, μετά τη λήξη της διάρκειας του ενδιάμεσου προγράμματος, οι ευάλωτοι οφειλέτες οι οποίοι θα αδυνατούν να εξυπηρετήσουν μια μακροχρόνια και βιώσιμη ρύθμιση θα πρέπει να απευθυνθούν στον ειδικό Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης του νέου Πτωχευτικού Κώδικα του Νόμου 4738/2020 (άρθρα 217 επ.) για τη ρύθμιση οφειλών και την παροχή δεύτερης ευκαιρίας.
Η προσφυγή στον Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης παρέχει στον οφειλέτη τη δυνατότητα να διατηρήσει την κατοχή και χρήση της 1ης κατοικίας του για 12 έτη μέσω σύμβασης μακροχρόνιας μίσθωσης που θα συνάψει με τον φορέα, καθώς και να επαναγοράσει την 1η κατοικία από τον φορέα μετά την παρέλευση της 12ετίας. Περαιτέρω, μέσω της υπαγωγής στο προστατευτικό καθεστώς του φορέα, ο ευάλωτος οφειλέτης δικαιούται επιπλέον να λάβει οικονομική ενίσχυση στεγαστικού επιδόματος με στόχο τη διευκόλυνση πληρωμής του μισθώματος στον φορέα (άρθρο 223 Ν. 4738/2020).
Στην παρούσα φάση έτοιμοι για υπαγωγή στο πρόγραμμα, που θα παραμείνει ανοιχτό για δύο μήνες, είναι οι 300 οφειλέτες που έχουν λάβει τη βεβαίωση ευαλωτότητας -που αποτελεί προϋπόθεση- βάσει των κριτηρίων που θέτει ο νόμος (άρθρο 3 του Ν. 4472/2017 Α’ 74), ενώ άλλοι 400 βρίσκονται στον «προθάλαμο» ώστε από τον Οκτώβριο να αρχίσουν να λαμβάνουν την κρατική επιδότηση/συνεισφορά επί της δόσης που θα πρέπει να καταβάλλουν ώστε να αποφύγουν τον πλειστηριασμό.
Με το άνοιγμα της πλατφόρμας για την ένταξη στο ενδιάμεσο πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα αυξηθούν και τα αιτήματα για έκδοση βεβαίωσης ευαλωτότητας -διαδικασία που είναι γρήγορη και αυτοματοποιημένη- ώστε οι ενδιαφερόμενοι να περάσουν στην επόμενη φάση και να αρχίσουν να λαμβάνουν συνεισφορά του Δημοσίου.
Υπενθυμίζεται ότι για να χαρακτηριστεί κάποιος ευάλωτος, το συνολικό εισόδημά του δεν πρέπει να ξεπερνά τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό. Το ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 3.500 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος, ενώ για μονογονεϊκή οικογένεια, για το πρώτο ανήλικο μέλος η προσαύξηση είναι 7.000 (συνολικά μέχρι 14.000 ευρώ). Στα νοικοκυριά με απροστάτευτα τέκνα, ορίζεται προσαύξηση 3.500 ευρώ για κάθε απροστάτευτο τέκνο. Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού. Επίσης, η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
