Εισήγηση – «γραμμή» στη Σχολή Δικαστών: Να απορρίπτετε τις αιτήσεις των δανειοληπτών για τον ν. Κατσέλη επικαλούμενοι ότι είχαν δόλο!
Δεν έφταναν οι πιέσεις του Στουρνάρα προς τις τράπεζες να επισπεύσουν την εκκαθάριση των κόκκινων δανείων εν όψει και της διόγκωσής τους λόγω της πανδημίας, έρχεται τώρα η κυβέρνηση να "βάλει χέρι" στη δικαιοσύνη "επιμορφώνοντας" τους νέους δικαστές που κατά κανόνα ξεκινούν την καριέρα τους στα ειρηνοδικεία και στα πρωτοδικεία. Με "σκονάκι" των αρμοδίων υπουργών και την έγκριση των θεσμών δίνει γραμμή απόρριψης των αιτήσεων των δανειοληπτών που εκδικάζονται με βάση τον νόμο Κατσέλη.
Η παρέμβαση αυτή είναι η συνέχεια της υπόσχεσης της κυβέρνησης στους θεσμούς που δόθηκε τον Φλεβάρη του 2020 και η οποία υπόσχεση δόθηκε τον φλεβάρη του 2020 για την ταχεία δικαστική διεκπεραίωση των 95.000 υποθέσεων που κανονικά είχαν ορίζοντα εκδίκασης το 1932.
συγκεκριμένα:
Προκειμένου οι υποθέσεις αυτές να εκδικαστούν εμπροσθοβαρώς μέχρι τα τέλη του 2021, ετοιμάζονται οι νομοθετικές ρυθμίσεις ώστε να καταργηθεί στα δικαστήρια (αρμόδια είναι τα ειρηνοδικεία) η προφορική διαδικασία (ακρόαση μαρτύρων) και η δίκη να γίνεται μόνο με την προσκόμιση των εγγράφων που θα αποδεικνύουν το βάσιμο της προσφυγής του οφειλέτη (ότι αυτός δικαιούται "κούρεμα" οφειλών με βάση τον νόμο).
Βέβαια αυτή η νομοθετική ρύθμιση πάγωσε λόγω της πανδημίας.
Η Εισήγηση στη Σχολή Δικαστών
Μια εισήγηση που ουσιαστικά χαράζει «γραμμή» προς τους δικαστές οι οποίοι δικάζουν κατ΄ έφεση τις αιτήσεις των αδύναμων δανειοληπτών που ζητούν υπαγωγή στο νόμο Κατσέλη, αποκαλύπτει το dikastiko.gr .
Πρόκειται για ένα κείμενο «επιμόρφωσης» για τη σχολή δικαστών του 2020 (προς τους δικαστές δηλαδή που «αύριο» θα δικάζουν τέτοιες αιτήσεις) , το οποίο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ενόψει του επιχειρηματικού κινδύνου που διατρέχουν οι τράπεζες , ο οποίος μετακυλίεται στη φορολογία των πολιτών, πρέπει να απορρίπτουν τις αιτήσεις τους επικαλούμενοι δόλο του αδύναμου δανειολήπτη. Οπου δόλος, η «γνώση» του – εν ολίγοις- ότι θα περιέρχονταν σε δυσμενή οικονομική κατάσταση λόγω κρίσης και άρα δεν έπρεπε να δανειστεί τόσα χρήματα. Η’ για να γραφτεί αλλιώς, το μήνυμα είναι «καλά να πάθεις»!
Moral Hazard»
Μάλιστα σε μια παράγραφο του κειμένου επιμόρφωσης αναδεικνύεται και ο όρος «Moral Hazard» , δηλαδή «ηθικός κίνδυνος». Και αναφέρει επ’ αυτου:
«Στην περίπτωση του δανεισμού, τέτοιος ηθικός κίνδυνος συντρέχει όταν ο οφειλέτης παρακινείται να αναλάβει υπέρμετρες υποχρεώσεις, υπολογίζοντας ότι, εφόσον δεν μπορέσει να τις εξυπηρετήσει, θα μπορεί να απαλλαγεί αζημίως από αυτές».
Μάλιστα κάνει ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ του αδύναμου δανειολήπτη και των πιστωτικών ιδρυμάτων και προτάσσει το συμφέρον των δευτερων: «Σημαντικό είναι να τονισθεί πως το Δικαστήριο πρέπει να απέχει από τη λογική της εύνοιας προς τον «αδύναμο» οφειλέτη και της «τιμώρησης» των πιστωτικών ιδρυμάτων, για την επιθετική πολιτική τους και την αλόγιστη χορήγηση δανείων και πιστώσεων· ο επιχειρηματικός κίνδυνος που φαίνεται να ανέλαβαν τα πιστωτικά ιδρύματα έχει ήδη μετακυλισθεί στο Ελληνικό Δημόσιο, ήτοι στο σύνολο των φορολογουμένων πολιτών».
Χαρακτηριστικά στο συμπέρασμα αναφέρεται:
«Η ρύθμιση που εισήχθη με τον Ν. 3869/2010 ήταν μια αναγκαία επέμβαση του Νομοθέτη για την αντιμετώπιση του φαινομένου της υπερχρέωσης και την ενίσχυση της αγοράς. Το εξαιρετικό δίκαιο που θεσμοθετήθηκε, σε προφανή αντίθεση με την αρχή της τήρησης των συμφωνηθέντων, εφαρμόζεται ήδη επί μια δεκαετία και με όχημα τις ρυθμίσεις του εισήχθη προς ρύθμιση ανυπολόγιστο ποσό οφειλών προς πιστωτικά ιδρύματα και σαφώς μικρότερο ποσό προς το Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, ωστόσο και πάλι ικανό να πλήξει την βιωσιμότητά τους. Ο νομοθέτης, γνωρίζοντας τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, εισήγαγε μεταξύ των προϋποθέσεων υπαγωγής στον Ν. 3869/2010 την προϋπόθεση της μη δόλιας περιέλευσης σε αδυναμία πληρωμής, και το Δικαστήριο οφείλει να ελέγχει τη συνδρομή της προϋπόθεσης αυτής, αποκλείοντας από τη ρύθμιση τους οφειλέτες εκείνους οι οποίοι από τον νομοθέτη κρίνονται ανάξιοι της προστασίας του.
Σημαντικό είναι να τονισθεί πως το Δικαστήριο πρέπει να απέχει από τη λογική της εύνοιας προς τον «αδύναμο» οφειλέτη και της «τιμώρησης» των πιστωτικών ιδρυμάτων, για την επιθετική πολιτική τους και την αλόγιστη χορήγηση δανείων και πιστώσεων· επιχειρηματικός κίνδυνος που φαίνεται να ανέλαβαν τα πιστωτικά ιδρύματα έχει ήδη μετακυλισθεί στο Ελληνικό Δημόσιο, ήτοι στο σύνολο των φορολογουμένων πολιτών.
Δεν πρέπει επίσης να διαλάθει της προσοχής του δικαστηρίου ότι η οριοθέτηση του δόλου, ως στοιχείου αποκλεισμού της δυνατότητας απαλλαγής του οφειλέτη, δεν δικαιολογείται μόνο από συστηματικά επιχειρήματα. Αντίθετα, η ορθή οριοθέτηση του δόλου στις υποθέσεις του Ν. 3869/2010 θα συντελέσει στην αποτροπή, ή μάλλον στην άμβλυνση, του λεγόμενου «ηθικού κινδύνου» (moral hazard). Ως τέτοιος ορίζονται οι καταστάσεις στις οποίες ένα οικονομικό υποκείμενο αναλαμβάνει υπέρμετρους κινδύνους, διότι δεν έχει το κίνητρο να συνεκτιμήσει στην απόφασή του τις ενδεχομένως δυσμενείς συνέπειες των πράξεών του.
Στην περίπτωση του δανεισμού, τέτοιος ηθικός κίνδυνος συντρέχει όταν ο οφειλέτης παρακινείται να αναλάβει υπέρμετρες υποχρεώσεις, υπολογίζοντας ότι, εφόσον δεν μπορέσει να τις εξυπηρετήσει, θα μπορεί να απαλλαγεί αζημίως από αυτές. Ο αποκλεισμός των δολίως περιελθόντων σε αδυναμία πληρωμής οφειλετών οδηγεί ακριβώς σε περιορισμό της δυνατότητας «αζήμιας απαλλαγής» και αποδίδει σημασία στην υπευθυνότητα κατά την ανάληψη της υποχρέωσης».
